Dat de wereld van Jane Campion bevolkt is met wat de New York Times ‘damaged women’ noemt, wisten we al sinds ‘The Piano’. Het loont dan ook de moeite om eerst Holly Hunters huzarenstukje in deze iconische film te bekijken, alvorens de wenkbrauwen te fronsen bij haar incarnatie van vrouwengoeroe GJ in ‘Top of the lake’ (en dan vooral bij die lange, steile grijze lokken, die ook Campion zelf overigens graag schijnt te koesteren). Maar dat even terzijde.
De zevendelige reeks, geschreven door Jane Campion en Gerard Lee, over een politiezaak in het idyllische Nieuw-Zeelandse dorp Laketop begint sterk. In de openingsscène staat het majestueuze meer uit de titel meteen centraal. We zien hoe een jong meisje op haar fiets wegrijdt van huis, halt houdt bij het meer en vervolgens recht het water in loopt, tot aan haar kin. Met kleren en al. Wanneer een vrouw haar opmerkt, uit het water haalt en met onvervalst Nieuw-Zeelands accent uitroept: “What are you doing? Are you crazy?”, weet je meteen: dit is anders. On-Amerikaans. Geen Hollywoodiaanse dialogen. En wat een decor: dat meer, die bergen!
Het elfjarige meisje heet Tui, en snel wordt duidelijk dat ze zwanger is. Politie-inspecteur Robin Griffin (gespeeld door ‘Mad Men’-gezicht Elisabeth Moss) wordt ingeschakeld om haar te ondervragen. Met nul resultaat: Tui weigert te zeggen wie haar zwanger heeft gemaakt. Kort na de ondervraging verdwijnt ze spoorloos. En zo begint de zoektocht, en komen er gaandeweg meer raadselen bovendrijven, die de inwoners van Laketop angstvallig geheim proberen te houden.
Vrouwelijke inspecteur krijgt moeilijke verdwijningszaak met potentieel seksueel delict op haar bord: het mag niet verbazen dat de verwijzingen naar ‘The Killing’ al snel opdoken in de gespecialiseerde pers. Ook aan ‘Twin Peaks’ wordt regelmatig gerefereerd – logisch: het decor is vergelijkbaar met het beroemde bergdorp waar detective Gale Cooper verzeild raakt. Toch stuwt Jane Campion ‘Top of the lake’ al gauw de richting op die we van haar verwachten, namelijk het thema van de getormenteerde vrouwen in een door mannen gedomineerde samenleving.
Enter GJ, een vrouwelijke goeroe die een kamp opzet vlakbij het meer, en daar vrouwen opvangt die, nou ja, flink door het leven getekend zijn. Oorzaak van hun psychische problemen? Mannen, relaties, seks, en alles wat zich tussen die drie pijlers beweegt. De functie van die vrouwencommune binnen het verhaal lijkt een tikje overbodig. Ja, Tui vindt haar weg naar GJ – uiteraard, met zo’n knoert van een seksueel traumatische ervaring op haar conto – maar deze verhaallijn levert toch vooral een mooi excuus voor Campion om beelden van naakt ronddartelende vrouwen op de kijker los te laten. Het wordt allemaal een beetje cliché.
En dat terwijl er wel degelijk andere, pakkende beelden de revue passeren. Tui met haar donkere Aziatische lokken, die vergezeld van haar witte paard de rivier afstapt. Inspecteur Robin Griffin, joggend in de Nieuw-Zeelandse bossen. Het ultramoderne huis met zicht op de bergen van haar baas, Al Parker. Kortom: die veelzeggende shots maken dat je de mankementen aan het scenario opzij zet, en toch blijft kijken.
En bovendien wreed veel goesting krijgt in een reis naar Nieuw-Zeeland.
